Laktasyon döneminde beslenme nasıl olmalıdır? Laktasyon, anne sütünün yapılması sürecidir. Anne sütünün bebeğin gelişmesini tam olarak destekleyecek özelliklere sahip ve bebekler için eşsiz bir besin maddesi olduğu, bilinen bir gerçektir.
– Annelerin eski vücut ağırlıklarına dönmeleri için acele edilmemelidir. Önceliğin bebeği emzirmek olduğu bilinci annelerde oluşturulmalıdır. Yeterli ve dengeli bir beslenme, iyi süt kaynağının sağlanması için çok önemlidir. Bu nedenle; Lohusa döneminde zayıflama diyeti uygulanmamalıdır. Ancak unlu, yağlı, şekerli besinleri yememeye dikkat edilmelidir. Uygun sıvı alımı ve yeterli dinlenme önerilir. Ayda 5 kilogramdan fazla olmayan yavaş bir kilo kaybı, daha kalıcı kaybını desteklerken, aynı zamanda yeni annelik için yeterli enerji ve beslenme imkanını sağlar.
– Doğumdan sonra bebek emzirilirken gebelik öncesi döneme göre daha fazla sıvı besin alınmalıdır. Anne sütünün % 98’i sudur. Bu nedenle yeterince anne sütü alan bir bebeğin su ihtiyacı da aldığı sütten karşılanacaktır. Günlük su tüketimi 2.5-3 lt. arasında olmalıdır.
– Çinko’ya; emzirme döneminde, hamilelik döneminden daha fazla ihtiyaç vardır. Anne sütü sayesinde bebeklerin çinko gereksinimleri sağlanır. Laktasyon dönemlerinde annelerin çinko yönünden yetersiz beslenmesi bebekte gelişme geriliklerine, doğumsal anormalliklere neden olabilmektedir.
– Vejetaryen kadınların bebeklerinde B12 vitamini yetersizliği gelişebilir. Bebekte yetersizliğinin görülmesi büyüme geriliğine ve sinir sisteminde kalıcı hasara neden olabilir. Bu nedenle vejetaryen kadınlara B12 suplemantasyonu (takviyesi) yapılmalıdır. Gebelikte başlanan demir suplemantasyonu laktasyonun 3. Ayına kadar sürdürülmelidir. Bebeklerin B12 vitamini düzeyleri doktor tarafından izlenmelidir.
Laktasyon döneminde beslenme de balığın önemi
– Annenin beslenmesinde balık tüketimi önemli yer almaktadır. Balıkta bulunan ve anne sütü ile bebeğe geçecek olan omega-3, EPA, DHA bebeğin mental gelişimi için önemlidir.
– Kalsiyum yönünden zengin olan süt, yoğurt ve peynir belirtilen miktarda düzenli olarak tüketilmelidir. Emzirme döneminde artan kalsiyum karşılanamadığında, kemik uçlarındaki değişebilir kalsiyum mobilize olur ve bebeğin ihtiyacı karşılanır. Annenin kemiklerinde yumuşamaya neden olan bu durum, osteomalasia (kemik yumuşaması) olarak adlandırılır. Kalsiyum yetersizliğinin uzun sürmesi halinde, kemiklerin değişmeyen kısmında da çözülmeler olur. Kalsiyum yıkımı olarak bilinen bu durum, osteoporoz (kemik yıkımı) olarak adlandırılır.
– Kuru fasulye, nohut, mercimek gibi kuru baklagilleri, portakal, mandalina, taze soğan, yeşil biber, domates, maydanoz gibi C vitamin yönünden zengin sebze ve meyvelerle birlike tüketilmelidir.
– Vitamin-minerallerden zengin sebze ve meyveler diyette her öğün olmalıdır. Yeterli ve dengeli beslenen, besin gruplarından uygun porsiyonlarda tüketen kadınların ek vitamin- mineral desteğine ihtiyacı yoktur. Vitamin değerinin yetersiz olduğu kadınlarda ve bebeklerinde de yetersizlik görülmektedir.
– D vitamininin yeteri kadar alımı yiyeceklerle pek mümkün olmamaktadır. Ancak güneş ışınlarının doğrudan cilde yansıması ile sağlanır. Bu nedenle emzikli anne güneşlenmeye özen göstermelidir.
– İyot, tiroit metabolizması için vazgeçilmezdir. Hipertiroid ve hipotiroid süt üretimini etkilemektedir. Bu nedenle anneler iyotlu besinler tercih etmelidir. Yemeklerde mutlaka iyotlu tuz kullanılmalıdır. Doğal besinlerde yeterince alınmayan iyot, ancak iyotlu tuzun kullanılması ile anne sütünden bebeğe geçer. Ayrıca bebeklerin nörogelişimi için iyot alımı özellikle önemlidir.
Laktasyon döneminde beslenme de hangi besinler olmalıdır?
– Demir yönünden zengin yiyecekler; et, tavuk, balık, yumurta, sakatatlar, kuruyemişler, kurutulmuş meyveler, kuru baklagiller, pekmez ve yeşil yapraklı sebzelerdir. Bu besinlerin tüketimine özen gösterilmelidir.
– Pekmez demir içeriği bakımından zengindir, şeker ise boş enerji kaynağıdır. Şeker yerine tatlandırıcı olarak pekmez alınması kansızlığa alınacak bir önlem olabilir.
Laktasyon döneminde beslenme de çay içilebilir mi?
– Kansızlığa neden olduğundan yemeklerle birlikte çay içilmemelidir. Çayı kuşluk, ikindi gibi öğün aralarında, yani yemek yendikten 1-2 saat sonra açık olarak içilmeli, çaylara limon suyu eklenmelidir. İçecek olarak ıhlamur, nane, papatya, kuşburnu gibi bitki çayları tercih edilmelidir.
– Sebzelerin, makarna ve eriştenin haşlama suları vitamin kayıplarını önlemek için dökülmemelidir. Ancak kuru fasulye, nohut, barbunya gibi kuru baklagiller iyice yıkandıktan sonra ıslatılmalı ve haşlama suları dökülmelidir.
– Soğan, sarımsak, brokoli, karnabahar, acı baharatlar veya kuru baklagiller, anne sütünün tadını değiştirebilir. Bu durum bazı bebeklerde huzursuzluk (gaz oluşması, emmeyi reddetme gibi) yaratırken, bazıları hiç fark etmeyebilir. Bebekte ciddi bir takım huzursuzluklar gelişirse, bu tür besinler ya daha az sıklıkla tüketilmeli ya da hiç tüketilmemelidir.
– Uçucu yağ asitleri içeren sarımsak, baharat vb. anne sütüne geçerek lezzeti etkilemektedir. Anne kırmızıbiber yedikten 1 saat sonra bebekte dermatitler görülebilir.
Laktasyon döneminde beslenme de meyve suyu ne kadar olmalıdır?
– Hazır meyve suları, gazoz ve kolalı içecekler yeterli ve dengeli beslenme için gerekli olmayan besinlerdir. Bunların yerine taze sıkılmış meyve suları, ayran, limonata, hoşaf, komposto, bitki çayları (ıhlamur, nane, papatya aralarda içilebilir) tercih edilmelidir.
– Sigara ve alkol kullanılmamalıdır. Klinik çalışmalarda sigara içiminin emzirmeyi olumsuz etkilediği saptanmış, nikotinin prolaktin üretimini inhibe ettiği ve sigara içenler arasında anne sütü miktarını azalttığı kanıtlanmıştır. Ayrıca nikotin yeni doğanda davranış sorunlarına neden olabilmektedir. Bu nedenle laktasyon döneminde sigara kesinlikle içilmemelidir.
Laktasyon döneminde beslenme de kafein ne kadar olmalıdır?
Kafeinin fazla tüketildiğinde anne sütüne geçme riski bulunmaktadır. Kafein hem huzursuzluk, uykusuzluk ve gerginlik veren bir maddedir hem de demir emilimine ciddi bir sekte vurmaktadır. Dolayısıyla günde 1-2 fincan açık çaydan fazlasını içmekten kaçınılmalı, kahveyi ise kafeinsiz şekilde tercih edilmelidir. Çikolatalı ürün ve içeceklerde de kafein içeriğinin bulunduğu unutulmamalıdır.
Nudayspa adresimize tıklayarak diğer hizmetlerimizi görebilirsiniz.
Göktürk Diyetisyen ve Soft Göktürk ekibi olarak her zaman yanınızdayız.
Sağlıkla Kalın